Yarım asırlık özlem sona eriyor: 1976 1 Mayıs’ı

1-foto_kemal-turkler-mehmet-erturk.webp

1976 1 Mayıs’ından tarihi bir fotoğraf karesi. Ses aracında bize göre sağ tarafta bulunan kişi Maden-İş’in Genel Sekreteri Mehmet Ertürk… Arka tarafta beyaz pardösüsüyle DİSK’in unutulmaz önderi, işçilerin çok sevdiği Kemal Türkler… Bu fotoğraf karesi çekilmeden yaklaşık 2,5 ay önce, Ertürk’ün önerisiyle DİSK’in kuruluş yıldönümü ilk defa kitlesel biçimde, işçilerle birlikte kutlanır. Hemen sonrasında Ertürk ile Türkler arasında şöyle bir konuşma geçer:

- “Başkan… Biz istersek, 1 Mayısları da alanda kutlayabiliriz.”

- “Sahi yapabilir miyiz?”

- “Siz «olur» derseniz, hiçbir engel tanımayız!”

Türkler sonraki günlerde 1 Mayıs’ı Taksim’de kutlama önerisini çalışma arkadaşlarına götürecek, nihayetinde yarım asırlık yasağın ardından DİSK, Taksim’de 1 Mayıs kutlama kararı alacaktır. İşte bu fotoğraf karesi de işçi sınıfının o dönemde, kararlı ve inançlı sözleri hayata geçirecek düzeyde bir örgütlülüğe sahip olduğunun ispatıdır.

1 Mayıs’ı yaratanlar, doldurdukları fabrikalardan, indikleri madenlerden, çalıştıkları tarlalardan akıp gittiler meydanlara. Üzerinde binlerce bayrak, flama, pankart ve dövizin kıpır kıpır dalgalandığı nehirler halinde alana aktılar. Yüz binlerce işçi, emekçi, öğrenci, kadın, erkek, yaşlı, genç… Kitaplara, belgesellere konu olmuştur. O günleri yaşayanlar anlatmıştır. Derler ki 40’lı ve 50’li yılların eza görmüş, cefa çekmiş mücadeleci işçileri 1 Mayıs günü, yıllardır uzakta kaldığı sılasına nihayet kavuşmuşçasına duygulu ve heyecanlıydı.

Yücel dalgalan sen enginlerde, 1 Mayıs
Yaşıyor, yaşayacaksın sen ölümsüz
Senin kavganla yaşıyor tüm işçiler
Silinmez hafızalardan bu mukaddes günümüz

(Şükrü Alkan, Çelik Sanayi/Derince’den bir işçi. Kaynak: DİSK dergisi.)

Bir grup işçi, 1 Mayıs kürsüsünün önündeler… Hemen hepsi aynı yöne bakıyorlar. Belli ki bir fabrika korteji yahut grevci işçiler yürüyor. Kimi işçilerin DİSK önlüğü giydiğini görüyoruz. Fotoğraf bizi yanıltmasın, DİSK görevlileri o dönemde mavi bir gömlek giyerlerdi. Şair Can Yücel 1 Mayıs alanının “Çivit Mavisi”ne büründüğünü söyler, “Milletçe/Aklanmaya da/Paklanmaya da/…/ÇİVİT MAVİSİ”