İki 1 Mayıs sembolü: Meşhur afişin ve pankartın hikâyesi

Yeryüzünde üretilen her şey çalışkan ve hünerli işçi ellerinin eseridir. El, hem kol hem de zihinsel emeği temsil eder ki, insanın gelişiminde elin rolünü biliyoruz. İşte böylesine öneme sahip o ellerin, kocaman iki işçi elinin üzerinde kırmızı bir dünya yükseliyor ve üzerinde “1 Mayıs” yazıyor. İşçi sınıfının elleri üzerinde duran dünyadan çiçeklerin uçuştuğu bu afiş, bundan tam 45 yıl evvel 1976’ı 1 Mayıs’ı için hazırlandı. Türkiye işçi sınıfının 1 Mayıs’la özleştirdiği bu afiş Heykeltıraş-Ressam Orhan Taylan tarafından çizildi.

Sanatçılar, farkında olsunlar ya da olmasınlar, içinde bulundukları çağı yansıtırlar. Ezilenlerden yana tutum alan sanatçılar, öyle anlar gelir ki emekçilerin özlemlerini muazzam bir yaratıcılıkla tek bir şeyde sembolize ederler. İşte DİSK’in 1 Mayıs afişi de bunun örneğidir. Afişi çizen Orhan Taylan, kendisiyle yapılan röportajda şöyle diyor: “Kocaman bir yasak vardı 1 Mayıs üzerinde. Gün geldi... 76 senesi. 1 Mayıs'tan kısa bir süre önceydi, belki iki hafta önce falan. DİSK karar almıştı ve 1 Mayıs'ta Taksim Meydanı'nda büyük bir gösteri yapılacaktı. Hatırlıyorum gece yarısı civarındaydı saat, DİSK'ten bir arkadaşım telefon etti. Dedi ki, «Yarın sabah Yürütme Kurulu toplantısı var. 1 Mayıs'ta kullanılacak malzeme üzerine kararlar alınacak. Son dakika da aklımıza geldi, 1 Mayıs afişi yapalım istiyoruz, bunu bize yetiştirebilir misin?» «Peki» dedim. Epeyce çeşitlemesini yaptığım bir çalışma olduğu için oturdum, yarım saat içinde afişi çizdim. Gelip sabah aldılar. Yürütme Kurulundan geçti, kabul ettiler ve bizim 1 Mayıs afişi böylece ortaya çıkmış oldu.” Çizdiği afişin daha sonraları işçi sınıfı için bir 1 Mayıs sembolüne dönüşmesinden gurur duyduğunu ifade ediyor Taylan.