Ekmek ve gül mücadelesi!

Gül kokuyorsun bir de
Amansız, acımasız kokuyorsun
Gittikçe daha keskin kokuyorsun, daha yoğun
Dayanılmaz bir şey oluyorsun, biliyorsun
Hırçın hırçın, pembe pembe
Öfkeli öfkeli gül
Gül kokuyorsun nefes nefese.
Gül kokuyorsun, amansız kokuyorsun
Bu koku dünyayı tutacak nerdeyse
Gül, gül! diye bağıracak çocuklar bütün
Herkes, hep bir ağızdan: Gül!
(…)
Bir rüzgâr, bir fırtına gibi esecek gül
Yıllarca esecek belki
Ve ansızın dünyamızı göreceğiz bir sabah
Göreceğiz ki
Biz dünyamızı gerçekten görmemişiz daha
Geceyi, gündüzü, yıldızları
Görmemişiz hiç
Tanışmaya komamışlar bizi güzelim dünyamızla.
Öyleyse dostlar bırakın bu yalnızlıkları
Bu umutsuzlukları bırakın kardeşler
Göreceksiniz nasıl
Güller güller güller dolusu
Nasıl gül kokacağız birlikte
Amansız, acımasız kokacağız
Dayanılmaz kokacağız, nefes nefese.

(Edip Cansever, Gül Kokuyorsun)

Bu ekmek ve gül mücadelesinde, yani sınıfsız ve sömürüsüz bir dünya mücadelesinde sayısız kadın öne çıkmış, yol göstermiştir. Adını gülden alan Rosa Luxemburg da onların en önünde koşanlardan olmuştur. Daha çocukluğundan itibaren haksızlıklar karşısında boyun eğmeyi bilmeyen bir karakteri vardı. Kararsızlığa ve umutsuzluğa tahammülü yoktu. O nedenle en zorlu zamanlarda ayakta kalmasını bildi. Daha 18 yaşındayken, doğup büyüdüğü Polonya’yı terk etmek zorunda kaldı. Öğrenimi için Almanya’ya gittiğindeyse ülkenin politik atmosferi içinde çevresine, mücadele arkadaşlarına, işçi kitlelerine etki eden güçlü bir kadın olarak sivrilmeye başladı. 1900’den itibaren tüm Avrupa sosyalist hareketi içinde fikirleri takip edilen ve tartışılan bir önder oldu. O, işçi sınıfının uluslararası mücadelesine inanıyor, sömürüsüz bir dünyayı düşlüyordu.

O işçi sınıfının önderiydi, burjuvazi ise ondan nefret ediyordu. Ona Kızıl Rosa diyorlardı. Haklıydılar da. O adı gibi kızıl bir güldü. Egemenler 15 Ocak 1919 Rosa Luxemburg’u katlederek Alman işçi sınıfını başsız, öndersiz bıraktılar. Ama ne işçi sınıfının mücadelesini durdurabildiler ne de onun adını unutturabildiler. Egemenler Rosa’dan öylesine korkuyorlar ki 2016’da Polonya’da hükümet, Rosa’nın müzeye dönüştürülen ve her yıl binlerce insan tarafından ziyaret edilen evini kapatmak, onun için dikilen anıtı kaldırmak istedi. Öldürerek yok edemeyenler anıt sökmekle yok edeceklerini sanıyorlar. Korkak ve budala sömürücüler! Şu kalp atışlarını duymuyor musunuz yoksa? İşte Kızıl Kanatlı Rosa’mız burada hâlâ, yüreğimizde! Ve Rosa 15 yaşında, lisede yazdığı şiiriyle sesleniyor: Ceza talep ediyorum:

Ekmek ve gül mücadelesinin önderlerinden biri de Clara Zetkin’dir. O hem Almanya’nın hem de dünya işçi sınıfının unutulmaz önderlerinden biridir. Zetkin genç yaşta işçi sınıfının mücadelesiyle tanışmıştı. İnsanların sefaletini ve acılarını yüreğinin derinliklerinde hissediyordu. Haksızlıklara, baskılara, acımasızlıklara tutkuyla başkaldırıyordu. Yaşamın getirdiği bütün zorluklara ve yoksulluklara rağmen mücadele etmeyi bir an bile bırakmadı. Hayatını yoksullar ve ezilenler uğruna, savaş ve sömürüye karşı mücadele etmeye adamıştı. Hasta bir kocası ve iki çocuğu vardı. Ama o sadece kendi eşinin, kendi çocuklarının değil dünyanın tüm çocuklarının, tüm ezilen insanlarının dertleriyle dertleniyordu. 1910’da Danimarka’da, Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansında 8 Mart’ın Uluslararası Emekçi Kadınlar Günü olarak kutlanmasını öneren de oydu. Onun adı, işçi sınıfı saflarında daima yaşayacak!